Kalça Protezinin Ömrü Ne Kadardır?

Genellikle 15 ila 20 yıl arasında değişir. Kalça protezinin ömrü kullanılan malzemenin kalitesi, hastanın yaşı, kilosu ve yaşam tarzına göre etkilenir. Günlük aktivitelerde dikkatli olunması ve düzenli doktor kontrolleri protezin ömrünü uzatabilir. Yeni nesil protezlerde bu süre daha da uzun olabilir. Aşınma durumunda revizyon ameliyatı gerekebilir.

Kalça Protezinin Ömrü Ne Kadardır?

Kalça protezinin ömrü 15 ila 20 yıl arasında değişmektedir. Yeni teknolojiler ve gelişmiş cerrahi teknikler sayesinde bu süre bazı hastalarda 25 yıla kadar uzayabilmektedir. Ancak bu süre kesin bir garanti değildir. Genç ve aktif bireylerde protez daha fazla zorlanacağı için ömrü daha kısa olabilir. Yaşlı ve daha az hareketli kişilerde ise protez daha az yıpranır. Ağır işler yapmak, sporla uğraşmak ya da sık merdiven çıkmak protezin erken yıpranmasına yol açabilir. Fazla kilo, kalça protezine binen yükü artırır. Bu da protezin erken gevşemesine veya aşınmasına neden olabilir. Normal kiloda kalmak protezin daha uzun ömürlü olmasına yardımcı olur.

Ameliyatın uzman bir ortopedi cerrahı tarafından yapılması, protezin doğru açılarla yerleştirilmesi ve enfeksiyon riskinin minimize edilmesi, protezin uzun ömürlü olmasında önemli rol oynar. Kullanılan protezler farklı malzemelerden üretilebilir. Seramik, metal ya da polietilen gibi farklı yüzey kaplamaları vardır. Kaliteli ve dayanıklı malzemelerden üretilen protezler genellikle daha uzun ömürlü olur. Ameliyat sonrası oluşabilecek enfeksiyonlar veya gevşemeler, protezin erken değiştirilmesine yol açabilir. Bu yüzden ameliyat sonrası hijyen, yara bakımı ve düzenli kontroller büyük önem taşır.

Kalça protezi olan kişilerin ortopedi uzmanına belirli aralıklarla kontrole gitmesi gerekir. Bu kontrollerde protezin durumu, kemik yapısı ve olası sorunlar erken tespit edilerek müdahale edilebilir. Protez aşındığında ya da gevşediğinde yeniden bir ameliyat (revizyon cerrahisi) gerekebilir. Bu tür revizyonlar genellikle ilk protezin ömrü tamamlandıktan sonra yapılır ve başarı oranları oldukça yüksektir. Hasta, doktorun önerdiği şekilde hareket etmeli ve protezi aşırı zorlayacak hareketlerden kaçınmalıdır. Uygun ayakkabı giymek, düşmemeye dikkat etmek ve dengeyi korumak da protezin uzun ömürlü olmasına katkı sağlar.

Kalça Protezinin Ömrü Nasıl Uzatılır?

Ameliyat sonrası düzenli fizik tedavi ve doktorun önerdiği egzersizlerin yapılması çok önemlidir. Bu egzersizler kasları güçlendirir, protezin çevresindeki dokuları destekler ve eklemin doğal hareket kabiliyetini artırır. Uygun şekilde yapılan egzersizler protezin aşınmasını önlemeye yardımcı olur. Fazla kilo, kalça protezine gereğinden fazla baskı uygular ve bu da protezin daha çabuk yıpranmasına neden olabilir. Vücut kitle indeksine uygun şekilde kilo kontrolü sağlanmalı. İdeal kiloda kalmak için dengeli beslenme ve düzenli egzersiz alışkanlığı edinilmelidir.

Koşma, zıplama, ağır kaldırma gibi yüksek darbe riski taşıyan aktivitelerden uzak durulmalıdır. Bu tür hareketler protezin yerinden oynamasına veya mekanik parçaların aşınmasına neden olabilir. Yüzme, yürüyüş, sabit bisiklet gibi düşük etkili sporlar tercih edilmelidir. Protez ameliyatı sonrası kontroller ihmal edilmemelidir. Doktor, protezin durumu hakkında bilgi verebilir. Gerekirse erken dönemde müdahale edebilir. Röntgen ve benzeri görüntüleme yöntemleriyle protezin stabilitesi düzenli olarak kontrol edilmelidir.

Kalça protezine bağlı enfeksiyonlar nedeniyle, kalça protezinin ömrü ciddi şekilde kısaltabilir. Ciltte yara oluştuğunda hijyenine dikkat edilmeli, diş tedavileri gibi girişimsel işlemler öncesi hekime danışılmalıdır. Bazı durumlarda antibiyotik profilaksisi gerekebilir. Düşme riski, protez için büyük bir tehdittir. Evin içinde kaygan zeminleri önlemek, halıların kaymaması için önlem almak, banyo ve merdivenlerde tutunma kolları bulundurmak gerekir. Düşme sonrası protez hasar görebilir veya yerinden çıkabilir.

Sigara ve aşırı alkol kullanımı, kemik iyileşmesini ve genel sağlık durumunu olumsuz etkiler. Bu da protezin çevresindeki kemik dokusunun zayıflamasına neden olur. Bu alışkanlıklardan uzak durmak protezin ömrünü uzatır. Rahat, ortopedik ve kaymaz tabanlı ayakkabılar giymek kalça eklemine binen yükü azaltır ve düşme riskini en aza indirir. Topuklu ya da tabanı dengesiz ayakkabılardan uzak durulmalıdır. Tüm bu önlemler, kalça protezinin 15–20 yıl hatta daha fazla dayanmasını sağlayabilir. Kişisel dikkat ve düzenli takip ile protezin sağlıklı bir şekilde uzun süre kullanılması mümkündür.

Kalça Protezi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ameliyat sonrası fizik tedavi süreci çok önemlidir. Hekiminizin önerdiği egzersizleri düzenli olarak yapmak, kalça kaslarının güçlenmesine ve hareket kabiliyetinin artmasına yardımcı olur. Fizik tedavi programı genellikle yürüyüş, bacak kaslarını güçlendiren egzersizler ve denge çalışmaları içerir. Kalça protezi ameliyatı sonrası protezin yerinden oynamaması için bacak bacak üstüne atmak, çömelmek, fazla öne eğilmek gibi ani ve aşırı hareketlerden kaçınılmalıdır. Özellikle ilk 2-3 ay bu tür hareketler ciddi risk oluşturabilir. Ameliyat sonrası merdiven çıkarken önce sağlam bacak, inerken önce ameliyatlı bacak kullanılmalıdır. Bu şekilde denge korunur ve ameliyatlı kalçaya fazla yük binmesi önlenir. İlk haftalarda merdiven kullanımı mutlaka bir destekle yapılmalıdır.

Alçak koltuklar ve sandalyelerden kaçınılmalı, diz seviyesinden yukarıda oturulmalıdır. Otururken bel destekli sert koltuklar tercih edilmeli ve oturulan yüzeyden kalkarken iki el desteği kullanılmalıdır. Otururken kalçanın dizlerden yüksekte olmasına özen gösterilmelidir. Sırt üstü yatmak ve bacaklar arasına yastık koymak protezin yerinden çıkmasını önler. Yan yatılması gerekiyorsa, yine dizlerin arasına yastık konulmalıdır. Yüzüstü yatmak kalça eklemine baskı yapabileceği için önerilmez. Ameliyat sonrası yara bakımı hijyenik bir şekilde yapılmalı, pansumanlar düzenli değiştirilmeli ve doktorun önerdiği süre boyunca yara bölgesi kuru tutulmalıdır. Enfeksiyon bulguları olan kızarıklık, akıntı veya ateş durumunda hemen doktora başvurulmalıdır.

Ev içinde kaygan zeminlerden, gevşek halılardan ve engellerden uzak durulmalı, gece lambası kullanılarak gece tuvalet ihtiyaçlarında düşme riski azaltılmalıdır. Gerekiyorsa yürüteç veya baston gibi yardımcı cihazlar kullanılmalıdır. Doktor tarafından reçete edilen antibiyotikler, ağrı kesiciler ve kan sulandırıcı ilaçlar düzenli olarak alınmalıdır. Özellikle kan sulandırıcı ilaçlar pıhtı riskini azaltmak açısından hayati öneme sahiptir. İlk 6-8 hafta araç kullanımı önerilmez. Yolculuk yapılacaksa sık molalar verilmeli, uzun süre hareketsiz kalınmamalıdır. Otomobil koltuğu yükseltilmeli ve ani dönüşlerden kaçınılmalıdır. Ameliyat sonrası ilk haftalarda ve sonrasında belirlenen aralıklarla kontroller mutlaka yapılmalıdır. Protezin durumu, iyileşme süreci ve olası komplikasyonlar bu kontrollerle takip edilir.